o mosteiro de pombeiro, en ferreira de pantón sobre o sil, ten orixe anterior ao 935, cando xa se documentan doazóns de terras e igrexas para o seu sustento e para acoller pobres e peregrinos. no século x recibiu doazóns reais da raíña guntroda e de bermudo ii, que definiron o couto monástico. no xi incorporouse á orde de cluny, permanecendo baixo a súa xurisdición ata 1526, cando pasou á congregación de españa e foi anexionado ao mosteiro de san estevo de ribas de sil. a etapa cluniacense deixou referencias sobre unha comunidade feble, con escaseza de monxes e afectada pola decadencia dos prioratos, polas guerras, a inxerencia secular e a depredación dos bens. no século xv as visitas describen unha igrexa en bo estado, mais cun claustro deteriorado e sen refectorio nin dormitorio. o nome do mosteiro aparece con diversas grafías nos documentos, sendo “palumbario” a máis habitual.